Homer (gr. Ὅμηρος, Hómēros) (VIII wiek p.n.e.) – grecki aojda (rapsodas). Uważa się go za ojca poezji epickiej. Najstarszy znany z imienia europejski poeta, który zapewne przejął dziedzictwo długiej i bogatej tradycji poezji heroicznej (której istnienie jest wszakże czystym domysłem).
Do jego dzieł zalicza się eposy: Iliadę i Odyseję. Grecka tradycja widziała w nim również autora epopei komicznej Batrachomyomachii i Hymnów homeryckich. Żaden poeta grecki nie przewyższył sławą Homera. Na wyspach Ios i Chios wzniesiono poświęcone mu świątynie, a w Olimpii i Delfach postawiono jego posągi. Pizystrat wprowadził recytacje homeryckich poematów na Panatenaje.
Według niektórych legendarnych informacji Homer pierwotnie nazywał się Melesigenes i był synem boga rzeki Meles płynącej koło Smyryny i nimfy Kreteis. Świadczy to o randze Homera w świecie greckim, gdyż zawsze wybitnym ludziom przypisywano tam boskie lub półboskie pochodzenie.
Nie zachowały się żadne wiarygodne wiadomości o jego życiu i, jak pisał badacz John Myres, żadne zdanie dotyczące Homera nie jest bezsporne. Niemniej, antyczni Grecy nigdy nie wątpili w jego istnienie. Prawdopodobnie urodził się w Smyrnie lub na wyspie Chios w Jonii – krainie w Azji Mniejszej, jednak wiele miast greckich ubiegało się o ten honorowy zaszczyt. W sporze o pochodzenie Homera brało udział siedem miast: Argos, Ateny, Chios, Itaka, Kolofon, Pylos, Smyrna.
Według legendy Homer był ślepcem. Tezę tę mogą wspierać dwa epizody umieszczone w homeryckich epopejach. W Odysei niewidomy bard Demodokos opiewa bohaterskie czyny, a autor, prawdopodobnie Homer, w Hymnie homeryckim pisze do Apollina: "Pozdrawiam was wszystkie. A o mnie pamiętajcie, gdy przyjdzie jakiś człowiek obcy, co świata doświadczył, i zapyta: Dziewczęta, który jest wam najmilszy z aojdów, co tu przychodzą? Wtedy wszystkie razem odpowiecie: Ślepiec, który mieszka na skalistym Chios – jego pieśni będą zawsze najpiękniejsze"(...). Martin P. Nilsson w pracy Homer and Mycenae podaje, że w wielu regionach w rytualny sposób bardów pozbawiano wzroku, co miało stymulować pamięć.
Autorstwo Iliady i Odysei wzbudza jednak do dziś wątpliwości, a problem ten nazwano kwestią homerycką. Ponieważ brak jest wiarygodnych danych o życiu Homera, niektórzy badacze, a nawet już antyczni choridzontes, wysuwali hipotezę, że Homer nigdy nie istniał. Podwaliny dla tego poglądu, zwanego teorią pluralistyczną (oba dzieła są zlepkiem pieśni z różnych czasów, połączonych w Atenach w VI w. p.n.e.), dał niemiecki filolog F.A. Wolf w wydanej w r. 1795 książce Prolegomena ad Homerum. Po około stu pięćdziesięciu latach dyskusji i sporów zwyciężyła teoria unitarystyczna, która twierdzi, że Homer istniał i był autorem obu poematów, a jego zasługą jest stworzenie wybitnych dzieł w oparciu o wielowiekową tradycję pieśni heroicznych istniejącą w starożytnej Grecji.
Homer w swych eposach posługiwał się charakterystycznym stylem. Styl homerycki cechuje się obecnością stałych epitetów, porównań homeryckich, wzniosłością (występuje patos), a także występowaniem rozbudowanych realistycznych opisów, powodujących retardację, czyli spowolnienie akcji utworu.
Imię Homera w antycznej grece oznaczało zakładnika, towarzysza, zmuszonego do podążania a w niektórych dialektach ślepca.
Do jego dzieł zalicza się eposy: Iliadę i Odyseję. Grecka tradycja widziała w nim również autora epopei komicznej Batrachomyomachii i Hymnów homeryckich. Żaden poeta grecki nie przewyższył sławą Homera. Na wyspach Ios i Chios wzniesiono poświęcone mu świątynie, a w Olimpii i Delfach postawiono jego posągi. Pizystrat wprowadził recytacje homeryckich poematów na Panatenaje.
Według niektórych legendarnych informacji Homer pierwotnie nazywał się Melesigenes i był synem boga rzeki Meles płynącej koło Smyryny i nimfy Kreteis. Świadczy to o randze Homera w świecie greckim, gdyż zawsze wybitnym ludziom przypisywano tam boskie lub półboskie pochodzenie.
Nie zachowały się żadne wiarygodne wiadomości o jego życiu i, jak pisał badacz John Myres, żadne zdanie dotyczące Homera nie jest bezsporne. Niemniej, antyczni Grecy nigdy nie wątpili w jego istnienie. Prawdopodobnie urodził się w Smyrnie lub na wyspie Chios w Jonii – krainie w Azji Mniejszej, jednak wiele miast greckich ubiegało się o ten honorowy zaszczyt. W sporze o pochodzenie Homera brało udział siedem miast: Argos, Ateny, Chios, Itaka, Kolofon, Pylos, Smyrna.
Według legendy Homer był ślepcem. Tezę tę mogą wspierać dwa epizody umieszczone w homeryckich epopejach. W Odysei niewidomy bard Demodokos opiewa bohaterskie czyny, a autor, prawdopodobnie Homer, w Hymnie homeryckim pisze do Apollina: "Pozdrawiam was wszystkie. A o mnie pamiętajcie, gdy przyjdzie jakiś człowiek obcy, co świata doświadczył, i zapyta: Dziewczęta, który jest wam najmilszy z aojdów, co tu przychodzą? Wtedy wszystkie razem odpowiecie: Ślepiec, który mieszka na skalistym Chios – jego pieśni będą zawsze najpiękniejsze"(...). Martin P. Nilsson w pracy Homer and Mycenae podaje, że w wielu regionach w rytualny sposób bardów pozbawiano wzroku, co miało stymulować pamięć.
Autorstwo Iliady i Odysei wzbudza jednak do dziś wątpliwości, a problem ten nazwano kwestią homerycką. Ponieważ brak jest wiarygodnych danych o życiu Homera, niektórzy badacze, a nawet już antyczni choridzontes, wysuwali hipotezę, że Homer nigdy nie istniał. Podwaliny dla tego poglądu, zwanego teorią pluralistyczną (oba dzieła są zlepkiem pieśni z różnych czasów, połączonych w Atenach w VI w. p.n.e.), dał niemiecki filolog F.A. Wolf w wydanej w r. 1795 książce Prolegomena ad Homerum. Po około stu pięćdziesięciu latach dyskusji i sporów zwyciężyła teoria unitarystyczna, która twierdzi, że Homer istniał i był autorem obu poematów, a jego zasługą jest stworzenie wybitnych dzieł w oparciu o wielowiekową tradycję pieśni heroicznych istniejącą w starożytnej Grecji.
Homer w swych eposach posługiwał się charakterystycznym stylem. Styl homerycki cechuje się obecnością stałych epitetów, porównań homeryckich, wzniosłością (występuje patos), a także występowaniem rozbudowanych realistycznych opisów, powodujących retardację, czyli spowolnienie akcji utworu.
Imię Homera w antycznej grece oznaczało zakładnika, towarzysza, zmuszonego do podążania a w niektórych dialektach ślepca.
Horacy (Quintus Horatius Flaccus), (ur. 8 grudnia 65 p.n.e. w Wenuzji, zm. 27 listopada 8 p.n.e.) – rzymski poeta liryczny. Był synem wyzwoleńca z Wenuzji w Apulii. Ojciec dał mu staranne i wszechstronne wykształcenie. Wysłał go między innymi do Rzymu i Grecji, by studiował tam grekę i filozofię. Po śmierci Juliusza Cezara Horacy wstąpił do armii i służył pod dowództwem Brutusa. Jako trybun wojskowy brał udział w bitwie pod Filippi w 42 roku p.n.e., z której musiał ratować się ucieczką. Kiedy ogłoszono amnestię dla tych, którzy walczyli przeciw zwycięskiemu Augustowi, powrócił do Italii. Okazało się, że jego ojciec nie żyje, a majątek został skonfiskowany. Mimo że był prawie bankrutem, udało mu się kupić posadę sekretarza u kwestora, co zapewniło mu utrzymanie i pozwoliło na zajmowanie się poezją. Utworami Horacego zainteresował się Wergiliusz i wprowadził go do domu Mecenasa. Wkrótce Horacy zaprzyjaźnił się z Mecenasem i należał do jego kręgu literackiego. Po pewnym czasie Mecenas wprowadził go na dwór Augusta, a także podarował mu posiadłość w Sabinum, co umożliwiło mu swobodną twórczość literacką.
Twórczość Horacego, która przetrwała do naszych czasów to:
Epody (41-30 p.n.e.) krótkie utwory o treści politycznej; napisał je pod wrażeniem wojny peruzjańskiej – groza wojen domowych wyraża się radą dla Rzymian, by idąc za przykładem Fokejczyków opuścili Rzym i wywędrowali na Wyspy Szczęśliwe – gdzieś poza Słupy Herkulesa.
Satyry (40-30 p.n.e.) ośmieszające wady i słabości ludzkie, nie krytykuje w nich jednostek wybitniejszych, nie jest surowym sędzią lecz „śmiejąc się mówi prawdę”
Pieśni (zwane też odami) to największe osiągnięcie Horacego o bardzo bogatej tematyce – utwory religijne, biesiadne, wiersze do przyjaciół, wiersze do kochanek, motywy klasyczne i hellenistyczne, refleksje na temat śmierci i wybuchy radości życia; posiadały doskonałą konstrukcje metryczną
Listy zawierają dużo pierwiastków filozoficznych, poruszają także problemy z zakresu poetyki, zwłaszcza listy z 2 księgi: "List do Pizonów" znany również jako Sztuka poetycka ("Ars poetica")
Twórczość Horacego uważana jest za szczytowe osiągnięcie klasycyzmu epoki Augusta i wywarła ona znaczący wpływ na poezję europejską.
Wergiliusz (Publius Vergilius Maro), (ur. 15 października 70 p.n.e., zm. 21 września 19 p.n.e.) – wybitny poeta rzymski epoki augustowskiej, autor Eneidy - eposu narodowego Rzymian.
Urodził się w wiosce Andes koło Mantui w Galii Przedalpejskiej. Kształcił się w Cremonie i Mediolanie, a następnie wyjechał do Rzymu by studiować retorykę, medycynę i astronomię, które wkrótce porzucił dla studiów filozoficznych w Neapolu. W roku 49 p.n.e. uzyskał rzymskie obywatelstwo.
Twórczość Horacego, która przetrwała do naszych czasów to:
Epody (41-30 p.n.e.) krótkie utwory o treści politycznej; napisał je pod wrażeniem wojny peruzjańskiej – groza wojen domowych wyraża się radą dla Rzymian, by idąc za przykładem Fokejczyków opuścili Rzym i wywędrowali na Wyspy Szczęśliwe – gdzieś poza Słupy Herkulesa.
Satyry (40-30 p.n.e.) ośmieszające wady i słabości ludzkie, nie krytykuje w nich jednostek wybitniejszych, nie jest surowym sędzią lecz „śmiejąc się mówi prawdę”
Pieśni (zwane też odami) to największe osiągnięcie Horacego o bardzo bogatej tematyce – utwory religijne, biesiadne, wiersze do przyjaciół, wiersze do kochanek, motywy klasyczne i hellenistyczne, refleksje na temat śmierci i wybuchy radości życia; posiadały doskonałą konstrukcje metryczną
Listy zawierają dużo pierwiastków filozoficznych, poruszają także problemy z zakresu poetyki, zwłaszcza listy z 2 księgi: "List do Pizonów" znany również jako Sztuka poetycka ("Ars poetica")
Twórczość Horacego uważana jest za szczytowe osiągnięcie klasycyzmu epoki Augusta i wywarła ona znaczący wpływ na poezję europejską.
Wergiliusz (Publius Vergilius Maro), (ur. 15 października 70 p.n.e., zm. 21 września 19 p.n.e.) – wybitny poeta rzymski epoki augustowskiej, autor Eneidy - eposu narodowego Rzymian.
Urodził się w wiosce Andes koło Mantui w Galii Przedalpejskiej. Kształcił się w Cremonie i Mediolanie, a następnie wyjechał do Rzymu by studiować retorykę, medycynę i astronomię, które wkrótce porzucił dla studiów filozoficznych w Neapolu. W roku 49 p.n.e. uzyskał rzymskie obywatelstwo.
W 42 roku p.n.e. po bitwie pod Filippi dobra jego rodziny zostały skonfiskowane, co znalazło odniesienie w I sielance poety. Utraciwszy majątek przy podziale ziemi przeprowadzonym przez Oktawiana dla weteranów wojny domowej, Wergiliusz udał się do Rzymu. Tam trafił pod skrzydła Gnejusza Azyniusza Poliona i opiekuna poetów Mecenasa, pod którego zapewne wpływem napisał IV sielankę o nadchodzącym wieku złotym, który nastąpi, gdy urodzi się "boże dziecię", przypuszczalnie spodziewany potomek Oktawiana i Skrybonii. W kilka lat później przedstawił Mecenasowi Horacego, który towarzyszył temu pierwszemu w roku 37 p.n.e. w spotkaniu Oktawiana i Antoniusza w Tarencie.
W roku 29 p.n.e. Wergiliusz przedstawił Oktawianowi Georgiki, poemat o rolnictwie. Wkrótce też przystąpił do pisania Eneidy, której fragmenty czytał w obecności Oktawiana w sześć lat później.
W ostatnich latach życia wybrał się w podróż do Grecji aby samemu ujrzeć miejsca które opisywał w tworzonej wówczas Eneidzie. W roku 20 p.n.e. spotkał w Atenach Oktawiana powracającego z wyspy Samos. Podczas pobytu w Megarze zachorował, postanowił więc powrócić razem z Augustem do Italii. Zmarł w Brundyzjum (Brindisi) w roku 19 p.n.e. mając zaledwie 51 lat.
W ostatnich latach życia wybrał się w podróż do Grecji aby samemu ujrzeć miejsca które opisywał w tworzonej wówczas Eneidzie. W roku 20 p.n.e. spotkał w Atenach Oktawiana powracającego z wyspy Samos. Podczas pobytu w Megarze zachorował, postanowił więc powrócić razem z Augustem do Italii. Zmarł w Brundyzjum (Brindisi) w roku 19 p.n.e. mając zaledwie 51 lat.
Grób Wergiliusza, który znajduje się w starym rzymskim tunelu zwanym grotta vecchia w Neapolu przez wieki był obiektem kultu i pielgrzymek. Prawdopodobnie kościół św. Marii z Piedigrotta (Chiesa della Santa Maria di Piedigrotta) został wybudowany w pobliżu grobu w celu neutralizacji starszego kultu. W średniowieczu uznawano, że Wergiliusz w Bukolikach przepowiedział nadejście Jezusa. W Boskiej Komedii Dantego Wergiliusz jest przewodnikiem po Piekle.
Utwory związane z antykiem:
Utwory związane z antykiem:
- Jan Kochanowski - Odprawa posłów greckich;
- Dante Alighieri - Boska komedia;
- Jan Kochanowski - Sielanki i Treny;
- Władysław Broniewski - Do poezji -> motyw Ikara;
- Ernest Bryll - Wciąż o Ikarach głoszą;
- Czesław Miłosz - Traktat poetycki -> wykorzystuje archetyp Prometeusza;
- Kazimierz Przerwa – Tetmajer - Prometeusz;
- Szymon Szymonowic - Sielanki.
- Kazimierz Przerwa – Tetmajer - Prometeusz;
- Szymon Szymonowic - Sielanki.
___________________________________________________________________
1. M. Brożek, Historia literatury łacińskiej, Wrocław 1976.
2. S. Srabryła, Wergiliusz. Świat poetycki , Wrocław 1983.
3. Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, Warszawa 1982.
4. A. Wójcik, Talent i sztuka, rzecz o poezji Horacego, Wrocław 1986.
2. S. Srabryła, Wergiliusz. Świat poetycki , Wrocław 1983.
3. Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, Warszawa 1982.
4. A. Wójcik, Talent i sztuka, rzecz o poezji Horacego, Wrocław 1986.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz